KẾT QUẢ BƯỚC ĐẦU CỦA LOẠT 4 CA GHÉP THẬN TỪ NGƯỜI CHO CHẾT NÃO TẠI BỆNH VIỆN THỐNG NHẤT, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Tại Việt Nam, ghép thận được triển khai từ năm 1992, tuy nhiên số lượng ca ghép còn hạn chế do phần lớn phụ thuộc vào nguồn thận từ người cho sống. Việc phát triển nguồn tạng từ người cho chết não là một giải pháp nhân đạo và bền vững, nhằm giải quyeết  tình trạng thiếu hụt tạng hiện nay, đặc biệt trong lĩnh vực ghép thận. Từ tháng 5 năm 2022, bệnh viện Thống Nhất đã triển khai chương trình ghép thận với sự hỗ trợ từ bệnh viện Chợ Rẫy. Đến tháng 3/2025, chúng tôi đã thực hiện thành công 21 ca ghép thận, trong đó có 4 ca sử dụng thận  từ 2 người hiến  chết não. Nghiên cứu mô tả lâm sàng 4 trường hợp ghép thận từ 2 người cho chết não đầu tiên, được thực hiện vào 24/11/2024 và 19/3/2025. Người cho gồm 2 trường hợp: người thứ nhất là nam, 18 tuổi, chết não do chấn thương sọ não, thời gian từ chấn thương đến chẩn đoán chết não là 174 giờ; người thứ hai là nam, 44 tuổi, chết não do tai nạn lao động, thời gian từ tai nạn đến chẩn đoán chết não là 45 giờ. Chức năng thận của người cho được đánh giá đầy đủ trước khi lấy tạng. Bốn bệnh nhân nhận thận đều mắc bệnh thận mạn giai đoạn cuối, đang chạy thận nhân tạo định kỳ, trong đó có 3 nam và 1 nữ, tuổi trung bình 33,25. Có 2 ca ghép thận vào hố chậu phải và 2 ca vào hố chậu trái. Tất cả bệnh nhân có nước tiểu ngay trên bàn mổ. Thời gian phẫu thuật trung bình là 270 phút, thời gian nối động mạch trung bình 15,5 phút, tĩnh mạch 12,5 phút. Mạch máu được nối kiểu tận - bên, niệu quản được cắm theo kỹ thuật Lich-Grégoir và đặt thông JJ. Sau mổ, 2 bệnh nhân đầu hồi phục chức năng thận nhanh trong vòng 1 tuần, 2 bệnh nhân sau hồi phục chậm hơn. Một bệnh nhân nữ phải mổ lại vào ngày hậu phẫu thứ 13 do tụ dịch và tụ máu quanh thận ghép; sau can thiệp, bệnh nhân ổn định và xuất viện sau đó 1 tuần. Kết quả ban đầu cho thấy, ghép thận từ người cho chết não là kỹ thuật hoàn toàn khả thi tại Bệnh viện Thống Nhất. Dù hiện tại kỹ thuật này còn phụ thuộc nhiều vào sự hỗ trợ từ Bệnh viện Chợ Rẫy, nhưng đội ngũ y bác sĩ tại Bệnh viện Thống Nhất đã từng bước làm chủ được các khâu quan trọng trong quy trình ghép. So với thận từ người cho sống, thận lấy từ người cho chết não thường có xu hướng hồi phục chức năng chậm hơn sau ghép. Tuy nhiên, về mặt kỹ thuật phẫu thuật, việc nối mạch máu ở các ca này lại dễ dàng hơn nhờ có đoạn mạch máu kèm theo (vascular patch), điều này giúp thao tác khâu nối trở nên thuận lợi và an toàn hơn. Ghép thận từ người cho chết não là giải pháp nhân đạo, an toàn, hiệu quả, góp phần cải thiện đáng kể chất lượng sống cho bệnh nhân suy thận mạn giai đoạn cuối và là định hướng chiến lược trong phát triển ghép tạng tại Bệnh viện Thống Nhất.