Đạo đức Xuất bản

Tạp chí Sức khỏe và Lão hóa cam kết duy trì các tiêu chuẩn cao nhất về đạo đức xuất bản và tính liêm chính trong học thuật. Chính sách này dựa trên hướng dẫn của Ủy ban về Đạo đức Xuất bản (COPE) và các thông lệ tốt nhất trong xuất bản học thuật. Tạp chí xuất bản các nghiên cứu được bình duyệt trong lĩnh vực sức khỏe, lão hóa và các ngành liên quan, đồng thời cam kết tính minh bạch, công bằng và nghiêm ngặt trong mọi khía cạnh của quy trình xuất bản.

I. Trách nhiệm của Tác giả

1.1. Tính Nguyên bản và Chống Đạo văn

  • Bài viết gửi đăng phải là công trình nghiên cứu gốc của tác giả, chưa từng được công bố toàn văn hoặc một phần đáng kể bằng bất kỳ ngôn ngữ nào trước đó, và không đang được xem xét để xuất bản ở một tạp chí hay ấn phẩm nào khác.
  • Tác giả không được sao chép nội dung, ý tưởng, dữ liệu từ các công trình khác mà không có trích dẫn nguồn đầy đủ và phù hợp. Mọi trích dẫn trực tiếp phải được đặt trong dấu ngoặc vuông và ghi rõ nguồn.
  • Tất cả các bản thảo nộp cho Tạp chí Sức khỏe và Lão hóa đều được kiểm tra bằng phần mềm phát hiện đạo văn chuyên dụng trước khi gửi đi bình duyệt.

1.2. Quyền Tác giả và Đóng góp

  • Quyền tác giả chỉ nên được trao cho những cá nhân đã có đóng góp đáng kể vào việc hình thành ý tưởng, thiết kế nghiên cứu; hoặc thu thập, phân tích, diễn giải dữ liệu; hoặc soạn thảo bài báo hay chỉnh sửa quan trọng nội dung trí tuệ của bài báo; VÀ phê duyệt bản thảo cuối cùng để nộp đăng; VÀ đồng ý chịu trách nhiệm về mọi khía cạnh của công trình, đảm bảo rằng các câu hỏi liên quan đến tính chính xác hoặc toàn vẹn của bất kỳ phần nào của công trình đều được điều tra và giải quyết một cách thích hợp. Các tiêu chí này dựa trên khuyến nghị của Ủy ban Quốc tế các Biên tập viên Tạp chí Y học (ICMJE).
  • Tất cả các tác giả được liệt kê phải đọc và chấp thuận bản thảo cuối cùng trước khi nộp. Thứ tự tác giả phải được tất cả các đồng tác giả thống nhất trước khi nộp bài. Tác giả liên hệ chịu trách nhiệm đảm bảo rằng tất cả các đồng tác giả đều đồng ý với danh sách tác giả và nội dung bản thảo.
  • Những người có đóng góp cho nghiên cứu nhưng không đủ tiêu chuẩn làm tác giả (ví dụ: hỗ trợ kỹ thuật, hỗ trợ tài chính, hiệu đính ngôn ngữ đơn thuần) cần được ghi nhận trong phần "Lời cảm ơn".
  • Mọi thay đổi về quyền tác giả (thêm, bớt, thay đổi thứ tự) sau khi bản thảo đã được nộp phải được giải trình rõ ràng bằng văn bản, có sự đồng ý của tất cả các tác giả (bao gồm cả những người được thêm vào hoặc bớt đi) và được Ban biên tập Tạp chí chấp thuận.

1.3. Đạo đức Nghiên cứu

  • Nghiên cứu liên quan đến đối tượng là con người phải được thực hiện theo các nguyên tắc của Tuyên bố Helsinki, và phải có sự chấp thuận của một Hội đồng Đạo đức trong Nghiên cứu Y Sinh học cấp cơ sở hoặc cấp quốc gia phù hợp. Một bản sao của giấy chấp thuận này có thể được yêu cầu nộp cùng bản thảo.
  • Tác giả phải nêu rõ trong bản thảo rằng đã có được sự đồng ý từ tất cả những người tham gia nghiên cứu (hoặc người giám hộ hợp pháp). Thông tin nhận dạng cá nhân (tên, hình ảnh, số hồ sơ bệnh án) không được công bố trừ khi thông tin đó cần thiết cho mục đích khoa học và người tham gia (hoặc người giám hộ) đã đồng ý bằng văn bản.
  • Đối với báo cáo ca lâm sàng, cần có sự đồng ý bằng văn bản của bệnh nhân (hoặc người giám hộ hợp pháp) cho việc công bố thông tin và hình ảnh của họ. Cần đảm bảo tính ẩn danh của bệnh nhân.
  • Nghiên cứu liên quan đến động vật phải tuân thủ các hướng dẫn quốc gia và quốc tế về chăm sóc và sử dụng động vật trong phòng thí nghiệm, và phải có sự chấp thuận của ủy ban đạo đức về động vật của cơ sở nghiên cứu.
  • Tác giả phải sẵn sàng cung cấp dữ liệu gốc liên quan đến bản thảo nếu được Ban biên tập yêu cầu để phục vụ quá trình thẩm định.

1.4. Xung đột Lợi ích

  • Tất cả tác giả phải công khai bất kỳ mối quan hệ tài chính, cá nhân hoặc nghề nghiệp nào có thể được coi là gây ảnh hưởng hoặc có khả năng gây ảnh hưởng đến việc diễn giải kết quả nghiên cứu hoặc tính khách quan của công trình. Điều này bao gồm việc làm, tư vấn, sở hữu cổ phần, tài trợ nghiên cứu, làm chứng chuyên môn có trả phí, bằng sáng chế hoặc đơn xin cấp bằng sáng chế, và các mối quan hệ khác.
  • Nếu không có xung đột lợi ích nào, tác giả cần nêu rõ: "Các tác giả tuyên bố không có xung đột lợi ích nào liên quan đến nghiên cứu, tác giả và/hoặc việc công bố bài báo này." Tuyên bố này cần được đưa vào bản thảo, thường là trước phần Tài liệu tham khảo.
  • Người bình duyệt và biên tập viên cũng được yêu cầu khai báo bất kỳ xung đột lợi ích nào có thể ảnh hưởng đến việc đánh giá bản thảo và phải từ chối tham gia bình duyệt/biên tập nếu có xung đột đáng kể.

1.5. Sửa lỗi, Đính chính và Thông báo

  • Tác giả có trách nhiệm thông báo ngay cho Ban biên tập Tạp chí nếu phát hiện ra bất kỳ sai sót hoặc thông tin không chính xác nào trong bài viết đã được xuất bản của mình.
  • Tác giả phải hợp tác đầy đủ với Tạp chí trong quá trình điều tra và thực hiện các biện pháp khắc phục cần thiết, bao gồm việc ban hành đính chính, chú thích hoặc rút bài nếu cần.

1.6. Công khai Tài trợ

  • Tác giả được yêu cầu công khai tất cả các nguồn tài trợ cho nghiên cứu, bao gồm tên đơn vị tài trợ và mã số tài trợ (nếu có), trong một mục riêng của bản thảo (thường là Lời cảm ơn hoặc mục Tài trợ). Thông tin này cũng được gửi đến Open Funder Registry thông qua siêu dữ liệu CrossRef khi bài báo được xuất bản.

1.7. Sử dụng Trí tuệ Nhân tạo Tạo sinh (GenAI)

Tạp chí Sức khỏe và Lão hóa thừa nhận vai trò ngày càng tăng của các công cụ Trí tuệ Nhân tạo Tạo sinh (GenAI) như ChatGPT và các công nghệ tương tự trong quy trình nghiên cứu và xuất bản. Để đảm bảo tính minh bạch và liêm chính học thuật:

  • Trách nhiệm của Tác giả: Tác giả phải công khai việc sử dụng các công cụ GenAI trong quá trình viết, phân tích dữ liệu hoặc tạo hình ảnh/đồ thị. Việc công khai này cần nêu rõ tên của công cụ và các nhiệm vụ cụ thể mà nó được sử dụng trong một mục riêng của bản thảo. GenAI không thể được liệt kê là một tác giả.
  • Tính Nguyên gốc và Trách nhiệm giải trình: Tác giả hoàn toàn chịu trách nhiệm về tính chính xác, tính nguyên gốc và mọi nội dung của công trình, bao gồm cả những phần được tạo ra với sự hỗ trợ của công cụ AI. Bản thảo phải tuân thủ các tiêu chuẩn về tính nguyên gốc và đạo văn của tạp chí.
  • Bình duyệt và Sử dụng trong Biên tập: Biên tập viên và người bình duyệt không được sử dụng các công cụ GenAI để tạo nội dung bình duyệt bí mật hoặc tóm tắt mang tính đánh giá. GenAI có thể được sử dụng cho các tác vụ hành chính hỗ trợ (ví dụ: kiểm tra ngữ pháp), nhưng các quyết định và đánh giá học thuật phải do con người thực hiện.
  • Cập nhật Chính sách: Chính sách này sẽ được xem xét và sửa đổi khi các hướng dẫn từ COPE, WAME (Hiệp hội các Biên tập viên Y học Thế giới), và các cơ quan đạo đức khác phát triển.

Chính sách này phù hợp với các khuyến nghị từ các nhà xuất bản và hiệp hội lớn về việc sử dụng GenAI một cách có đạo đức trong xuất bản học thuật.

II. Chính sách Biên tập và Xuất bản của Tạp chí

2.1. Quy trình Bình duyệt

Tạp chí Sức khỏe và Lão hóa tuân theo một quy trình bình duyệt mù đôi nghiêm ngặt để đảm bảo tính khách quan và chất lượng của các bài báo được xuất bản:

  • Sàng lọc ban đầu: Sau khi nhận được bản thảo, Ban biên tập sẽ tiến hành sàng lọc ban đầu để đánh giá sự phù hợp của bài viết với tôn chỉ, mục đích và phạm vi chuyên môn của Tạp chí, cũng như kiểm tra việc tuân thủ các yêu cầu về định dạng và cấu trúc bài báo. Các bản thảo không phù hợp có thể bị từ chối ngay ở giai đoạn này.
  • Kiểm tra đạo văn: Các bản thảo vượt qua vòng sàng lọc ban đầu sẽ được kiểm tra đạo văn bằng phần mềm chuyên dụng.
  • Chỉ định người bình duyệt: Nếu bản thảo đáp ứng các yêu cầu ban đầu và không có vấn đề về đạo văn, Tổng biên tập hoặc Biên tập viên chuyên mục sẽ mời ít nhất hai chuyên gia có kinh nghiệm và chuyên môn phù hợp trong lĩnh vực liên quan để tiến hành bình duyệt. Quá trình bình duyệt là mù đôi, tức là danh tính của tác giả và người bình duyệt đều được giữ kín.
  • Quá trình bình duyệt: Người bình duyệt đánh giá bản thảo dựa trên tính mới, tính khoa học, ý nghĩa, phương pháp nghiên cứu, cách trình bày và các khía cạnh đạo đức. Họ sẽ đưa ra các nhận xét, góp ý và khuyến nghị (chấp nhận, chấp nhận có sửa chữa nhỏ, yêu cầu sửa chữa lớn, hoặc từ chối).
  • Quyết định biên tập: Dựa trên các ý kiến của người bình duyệt, Tổng biên tập sẽ đưa ra quyết định cuối cùng. Các quyết định có thể là:
    • Chấp nhận đăng
    • Yêu cầu sửa chữa nhỏ
    • Yêu cầu sửa chữa lớn
    • Từ chối đăng
  • Sửa chữa bản thảo: Nếu có yêu cầu sửa chữa, tác giả cần thực hiện các chỉnh sửa theo góp ý của người bình duyệt và Ban biên tập, đồng thời gửi lại bản thảo đã sửa cùng với một thư phản hồi chi tiết về các thay đổi đã thực hiện. Bản thảo đã sửa có thể được gửi lại cho người bình duyệt ban đầu để xem xét thêm.
  • Quyết định cuối cùng: Sau khi các yêu cầu sửa chữa được đáp ứng (nếu có), Ban biên tập sẽ đưa ra quyết định cuối cùng về việc xuất bản.

2.2. Xử lý Khiếu nại và Kháng cáo

Tác giả có quyền khiếu nại hoặc kháng cáo các quyết định biên tập. Mọi khiếu nại và kháng cáo cần được gửi bằng văn bản đến Ban thư ký qua email banthuky@tcsuckhoelaohoa.vn, nêu rõ lý do và cung cấp bằng chứng cụ thể. Các khiếu nại sẽ được xem xét một cách độc lập, công bằng và minh bạch theo quy trình của COPE. Kết quả xử lý sẽ được thông báo cho tác giả.

2.3. Chia sẻ Dữ liệu và Khả năng Tái lập

Tạp chí Sức khỏe và Lão hóa khuyến khích tác giả chia sẻ dữ liệu nghiên cứu của mình bằng cách gửi bộ dữ liệu vào các kho lưu trữ dữ liệu công cộng hoặc cung cấp khi có yêu cầu hợp lý. Tác giả nên bao gồm một Tuyên bố về Tính sẵn có của Dữ liệu (Data Availability Statement) trong bản thảo, mô tả cách thức và điều kiện truy cập dữ liệu. Việc chia sẻ dữ liệu giúp tăng cường tính minh bạch, khả năng tái lập và giá trị của nghiên cứu.

2.4. Thảo luận và Chỉnh sửa sau Xuất bản

Tạp chí Sức khỏe và Lão hóa hoan nghênh các thảo luận mang tính xây dựng về các nội dung đã xuất bản. Độc giả có thể gửi thư góp ý, bình luận hoặc nêu lên các vấn đề liên quan đến bài báo cho Ban biên tập. Khi cần thiết, Tạp chí sẽ tạo điều kiện cho các trao đổi học thuật hoặc ban hành các thông báo đính chính, làm rõ hoặc rút bài theo chính sách của Tạp chí.

2.5. Chính sách Sửa đổi và Rút bài

  • Đính chính: Các lỗi nhỏ không ảnh hưởng đến tính toàn vẹn của kết quả hoặc kết luận chính của bài báo nhưng cần được sửa chữa (ví dụ: lỗi chính tả tên tác giả, lỗi trong công thức không làm thay đổi kết quả đáng kể) sẽ được đính chính bằng một thông báo. Thông báo này sẽ được liên kết với bài báo gốc.
  • Rút bài: Việc rút bài được áp dụng trong các trường hợp có bằng chứng rõ ràng về các vi phạm đạo đức nghiêm trọng như bịa đặt dữ liệu, làm sai lệch dữ liệu, đạo văn, xuất bản trùng lặp, hoặc các nghiên cứu phi đạo đức. Quyết định rút bài được đưa ra sau một cuộc điều tra kỹ lưỡng của Ban biên tập, thường có tham khảo ý kiến của các chuyên gia và theo hướng dẫn của COPE. Thông báo rút bài sẽ nêu rõ lý do và được liên kết rõ ràng với bài báo gốc, đồng thời được đánh dấu là "đã rút bài" trên tất cả các phiên bản điện tử.

III. Tính Liêm chính Học thuật và Xử lý Vi phạm

3.1. Cam kết về Tính Liêm chính

Tạp chí Sức khỏe và Lão hóa cam kết bảo vệ và thúc đẩy tính liêm chính của hồ sơ học thuật. Chúng tôi thực hiện các biện pháp sau:

  • Sử dụng phần mềm phát hiện đạo văn cho tất cả các bản thảo.
  • Yêu cầu và kiểm tra xung đột lợi ích của tác giả, người bình duyệt và biên tập viên.
  • Từ chối các bản thảo có bằng chứng về thao túng trích dẫn, bịa đặt hoặc làm sai lệch dữ liệu.
  • Tuân thủ chặt chẽ các hướng dẫn và quy trình của COPE trong mọi quyết định biên tập và xử lý các vấn đề đạo đức.

3.2. Phát hiện Đạo văn và Xử lý Vi phạm

  • Kiểm tra đạo văn: Tất cả các bài viết gửi đến Tạp chí đều được kiểm tra bằng phần mềm phát hiện đạo văn.
  • Mức độ tương đồng chấp nhận được: Tỷ lệ tương đồng tổng thể (similarity index) thường không được vượt quá 20-25% (không bao gồm phần tài liệu tham khảo và các trích dẫn trực tiếp hợp lệ). Các đoạn văn có tỷ lệ tương đồng cao với một nguồn duy nhất cũng sẽ được xem xét kỹ lưỡng, ngay cả khi tỷ lệ tổng thể thấp. Quyết định cuối cùng dựa trên sự đánh giá chuyên môn của Ban biên tập về bản chất của sự tương đồng.
  • Xử lý vi phạm:
    • Nếu phát hiện vi phạm đạo văn hoặc các hành vi sai trái khác trước khi xuất bản: Bản thảo sẽ bị từ chối.
    • Nếu phát hiện vi phạm sau khi xuất bản: Bài báo sẽ bị rút lại theo chính sách rút bài của Tạp chí.
    • Tùy theo mức độ nghiêm trọng của vi phạm, Tạp chí có thể áp dụng các biện pháp bổ sung như:
      • Cấm tác giả vi phạm gửi bài trong một khoảng thời gian nhất định hoặc vĩnh viễn.
      • Thông báo cho cơ quan, tổ chức nơi tác giả công tác về hành vi vi phạm.

3.3. Sở hữu Trí tuệ

Tác giả chịu trách nhiệm đảm bảo rằng công trình của họ không vi phạm quyền sở hữu trí tuệ của bất kỳ bên thứ ba nào, bao gồm bản quyền hình ảnh, bảng biểu, hoặc các tài liệu khác. Nếu sử dụng tài liệu có bản quyền, tác giả phải có được sự cho phép cần thiết từ người giữ bản quyền và cung cấp bằng chứng cho Tạp chí khi được yêu cầu. Tạp chí Sức khỏe và Lão hóa sẽ điều tra các cáo buộc vi phạm sở hữu trí tuệ và có thể thực hiện hành động khắc phục, bao gồm rút lại hoặc xóa bỏ nội dung nếu cần.

IV. Chính sách Truy cập Mở, Bản quyền và Lưu trữ

4.1. Chính sách Truy cập Mở

Tạp chí Sức khỏe và Lão hóa tuân theo các nguyên tắc của truy cập mở (Open Access), với mục tiêu làm cho các kết quả nghiên cứu khoa học được phổ biến rộng rãi và miễn phí tới cộng đồng toàn cầu mà không có rào cản về tài chính hoặc đăng ký thuê bao. Điều này thúc đẩy sự trao đổi kiến thức và đẩy nhanh tiến bộ khoa học.

4.2. Quyền Bản quyền (Copyright)

  • Khi bài viết được chấp nhận đăng, tác giả đồng ý chuyển giao quyền xuất bản cho Tạp chí Sức khỏe và Lão hóa. Tạp chí cam kết đảm bảo quyền của tác giả được tôn trọng, bao gồm quyền được ghi nhận là tác giả của công trình và quyền sử dụng lại công trình của mình cho các mục đích học thuật và cá nhân (ví dụ: đưa vào luận án, giảng dạy, thuyết trình), tuân theo các điều khoản của thỏa thuận.
  • Tạp chí có quyền xuất bản, phân phối bài viết dưới dạng điện tử và/hoặc bản in, cũng như thông qua các kênh khác nhau để tối đa hóa sự phổ biến.
  • Tạp chí Sức khỏe và Lão hóa xuất bản bài viết dưới giấy phép Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0). Theo giấy phép này, tác giả vẫn giữ bản quyền đối với công trình của mình, nhưng cho phép người khác sao chép, phân phối, hiển thị và thực hiện công trình đó, cũng như tạo ra các tác phẩm phái sinh dựa trên nó, miễn là họ ghi công tác giả gốc một cách thích hợp.

4.3. Chính sách Lưu trữ

Tạp chí Sức khỏe và Lão hóa cam kết bảo quản lâu dài nội dung học thuật đã xuất bản. Tất cả các bài báo đều được cấp Số định danh Đối tượng Kỹ thuật số (DOI) vĩnh viễn. Tạp chí sử dụng các biện pháp sau để đảm bảo khả năng truy cập liên tục:

  • Lưu trữ nội dung trên máy chủ của Tạp chí với các biện pháp sao lưu thường xuyên.
  • Tác giả cũng được khuyến khích tự lưu trữ bản sao bài báo của mình (phiên bản đã xuất bản) trong các kho lưu trữ của cơ quan hoặc các kho lưu trữ chuyên ngành, tuân theo chính sách của Tạp chí về việc tự lưu trữ.
  • Tạp chí cũng có thể sử dụng hệ thống CrossMark để cung cấp cho độc giả thông tin cập nhật về tình trạng của bài báo (ví dụ: nếu có đính chính hoặc rút bài).

V. Thông tin Liên hệ

Đối với tất cả các câu hỏi, thắc mắc hoặc mối quan ngại liên quan đến đạo đức xuất bản, chính sách của Tạp chí, hoặc quy trình nộp và xử lý bản thảo, vui lòng liên hệ Ban thư ký Tạp chí Sức khỏe và Lão hóa:

Email: banthuky@tcsuckhoelaohoa.vn